واژه ریاضیات

واژه ریاضیات ، به جای واژه ی یونانی ((ماته ماتیکه - mathematica )) گذاشته شده است که خود از (ماته ما) mathema به معنای دانش و دانایی آمده است . 

اغلب واژه ریاضیات را برگرفته از واژه ی ریاضت دانسته اند ، چرا که ریاضت تنها به معنای پرهیزکاری بدنی نیست و در خود فرو رفتن و فهمیدن و رسیدن به رازها را هم می رساند . 

دیدگاه های دیگری نیز وجود دارد . 

واژه ریاضیات ، به جای واژه ی یونانی ((ماته ماتیکه - mathematica )) گذاشته شده است که خود از (ماته ما) mathema به معنای دانش و دانایی آمده است . 

اغلب واژه ریاضیات را برگرفته از واژه ی ریاضت دانسته اند ، چرا که ریاضت تنها به معنای پرهیزکاری بدنی نیست و در خود فرو رفتن و فهمیدن و رسیدن به رازها را هم می رساند . 

دیدگاه های دیگری نیز وجود دارد .

دیدگاه سوم ، معتقد است که واژه ریاضی از واژه ی راز به معنای اندازه گرفتن آمده است . این واژه ی راز هنوز در واژه های تراز و ترازو با حفظ معنای خود باقی مانده است . در واژه ی ترازو ، ترا به معنای از این سو به آن سو ، راز به معنای اندازه گیری است . پسوند او در بسیاری از جاها در زبان فارسی به معنای بسیار به کار رفته است. به این ترتیب ترازو ، یعنی ، اندازه گیری و مقایسه بسیار . در ضمن ، واژه ی مَر در زبان فارسی ( که در واژه های شمر و شمردن وجود دارد ) ، به معنای شمردن و محاسبه کردن است . بدین ترتیب ، اینان ، به جای واژه ریاضیات ، واژه ی رازومَر را پیشنهاد می کنند که درست به معنای اندازه گرفتن و شمردن است و اگر ریاضیات را دانش رابطه های کمیتی و شکل های فضایی بدانیم واژه ی رازومر می تواند انتخابی درست باشد . 

اگر واژه ی ریاضیات را (که نه در ترکیب زیباست و نه به روشنی معرف یکی از دانش هاست) ، برگرفته از واژه ریاضت فرض کنیم ، می تواند اثر منفی در علاقه مندان به این دانش بگذارد ، زیرا همگان ریاضت را به معنای سختی کشیدن ، در انزوا فرو رفتن و فشار بیش از اندازه به خود می دانند که با ماهیت دانش ریاضی سازگاری ندارد . این تعبیر شبه تعبیری است که برخی برای جبر می آورند و آن را به معنای زور و فشار می دانند ، در حالی که خوارزمی ، واژه ی جبر را به معنای جبران کردن گرفته است ، چرا که به تعبیر خوارزمی و به زبان امروزی ، می توان عدد منفی را از یک طرف معادله ، به طرف دیگر برابری برد تا مقدار مثبت شود ( یعنی جبران شود ) در مصراع : 

که جبر خاطر مسکین بلا بگرداند 

واژه ی جبر درست به همین معنای جبران کردن به کار رفته است . 

جدا از این بحث که ماته ما از مزدا گرفته شده است یا ریاضیات از واژه راز آمده است ، به نظر می رسد ، اگر قرار باشد واژه ای فارسی به جای واژه ی ریاضیات انتخاب شود ، بهترین پیشنهاد همان واژه ی رازومر باشد که هم زیباست و هم از نظر معنا ، با واژه ی ریاضیات سازگار است .

 بسیاری از زبان شناسان ، با بحث های زبان شناختی نتیجه می گیرند ، ماته ما همان واژه فارسی مزدا است که همان معنای واژه ی یونانی را دارد : دانا و آگاه.